آریا-منتخب(1)
در این مقاله آموزشی به مباحث زیر خواهیم پرداخت:

نقش تغذیه ویتامین ها در گله مادر بر جوجه آوری

مقدمه: نقش تغذیه در جوجه درآوری شامل مجموعه ای از عوامل می باشد. بر خالف جنین پستانداران که یک منبع دائمی مواد مغذی از مادر را در اختیار دارد، توسعه و رشد طبیعی جنین مرغ کامال به مواد مغذی تخم مرغ وابسته است؛ این تامین مواد مغذی بستگی به تغذیه و متابولیسم مادر دارد که با رسوب در تخم مرغ تاثیر خود را اعمال می کند. وضعیت تغذیه ای مناسب مادر در انتقال به تخم مرغ بسیار مهم است، اگر تخم مرغ حاوی سطوح ناکافی، بیش از حد و یا عدم تعادل مواد مغذی باشد عواقب آن برای جنین کشنده خواهد بود. امروزه تاثیر تغذیه مادر برای بسیاری از محققین به اثبات رسیده است، بطوریکه توجه به برنامه های تغذیه ای و تهیه جیره هایی که منجر به حداکثر تولید و جوجه درآوری شود بسیار مهم بوده و سود آوری در ازای تعداد جوجه تولیدی بیشتر را در پی خواهد داشت؛ بنابراین مرغ های مادر باید از جیره هایی تغذیه شوند که دارای کلیه مواد مغذی مورد نیاز برای رشد جنین باشد. لذا هدف از این مقاله بررسی تاثیر ویتامین ها بر جوجه درآوری در مرغ مادر می باشد. ویتامین ها: وجود ویتامین ها برای اغلب واکنشهای متابولیسمی و تکامل جنین الزم است، با توجه به اینکه ویتامین ها تنها ۴% از هزینه دان گلههای مادر را شامل میشوند، صرفه جویی در مصرف آنها یک راهکار موفق نخواهد بود بنابراین استفاده کمتر از حد نیاز در جیرههای تجاری مادرها ، پیآمدهای منفی بر عملکرد تولیدی گله مادر دارد.ویتامین ها به عنوان مواد مغذی کم مصرف حدود ۵/۵۰ درصد جیره و ۳ -۲ درصد از کل هزینه جیره را به خود اختصاص می دهند. ولی عدم وجود یا ناکافی بودن آنها اثرات مخربی بر سالمت، رشد و تولیدمثل خواهد داشت. مطالعات روبل و همکاران )%۲۵۵( نشان داد که حضور مکمل های ویتامینی برای تضمین سالمت مادر و جوجه ها بسیار ضروری و الزم است، همچنین مواد مغذی کم مصرف به خصوص ویتامین ها برای خروس بسیار ضروری است چرا که بر روی رشد و توسعه اندام تناسلی، مقدار و کیفیت مایع منی تولید شده و بر وروی تحرک و زنده مانی اسپرم موثر است.همچنین ویتامین ها با شرکت در واکنش های متابولیکی ، سنتز و فعالیت هورمون های تولیدمثلی در میل جنسی و باروری نیز موثر هستند. به عبارتی نیاز ویتامین ها برای مرغ های مادر و خروس برای جوجه درآوری بیشتر از تولید تخم مرغ است. فیشر و کمپ )۲۵۵۵( نشان دادند که حضور کافی ویتامین ها عالوه بر تاثیر مثبت بر تخمگذاری، بر باروری، جوجه درآوری و توسعه جنینی هم موثر است. نشان داده شده است که سطح ویتامین موجود در جیره ارتباط معکوسی با بروز مرگ و میر جنین در طول دوره جوجه کشی دارد و باید به یاد داشت که یک تخم مرغ بارور باید تمام مواد مغذی الزم برای توسعه و زنده مانی جوجه را داشته باشد چرا که در فرآیند جوجه کشی هیچ منبع خارجی مداوم از مواد مغذی به جوجه نمی رسد پس بستگی به ترکیب تخم مرغ دارد و بدیهی است که تغذیه مرغ عواقب بسیار مهمی بر سالمت و توسعه فرزندان خواهد داشت. ویتامین ها از لحاظ کارایی انتقال به تخم مرغ به % گروه تقسیم می شوند که در جدول شماره ۱ آورده شده است. جدول شماره ۱- کارآیی انتقال ویتامین های مختلف از جیره به تخم مرغ )Naber,R.C , 1994( توصیف کارآیی انتقال ویتامین انتقال با کارآیی خیلی باال ۰۵ تا ۰۵ درصد ویتامین A انتقال با کارآیی باال ۵% تا ۰۵ درصد ریبوفالوین، پانتوتنیک اسید، بیوتین و B12 انتقال با کارآیی متوسط ۱۰ تا ۲۵ درصد D3 وE انتقال با کارآیی پایین ۰ تا ۱۵ تیامین، فوالسین و K ویتامین A و کاروتنوئید گزارش شده است که این ویتامین اثرات مهمی بر رشد استخوان ، توسعه جنینی، کمیت و کیفیت اسپرم تولیدی و رشد و تمایز بافت اپی تلیال سیستم تولیدمثلی دارد. از اولین نشانه های کممبود این ویتامین کاهش فعالیت جنسی خروس ها و توقف اسپرماتوژنز همراه با کاهش باروری و تولید تخم مرغ است. ذخایر کبدی این ویتامین برای حفظ تولید چند عدد تخم مرغ با غلظت مناسب از این ویتامین کافی است ولی بایددر مرحله قبل از تخمگذاری سطح ذخیره به یک حد مطلوب در مرغ برسدو در طول دوره تخمگذاری توصیه شده استکه تامین دوز این ویتامین باالتر از حداقل مورد نیاز باشد، نه تنها برای جلوگیری از کمبود این ویتامین در مرغ مادر همچنین برای جلوگیری از مشکالت ناشی از کاهش جذب یا ذخایر کبدی و برای اطمینان از محتوای کافی آن در تخم مرغ های بارور. ویرا و همکاران )۱۹۹۰( که ویتامین A به طور عمده در قسمت زرده تخم مرغ وجود دارد و به طور تدریجی در طول دوره جوجه کشی به جنین منتقل می شود. مطالعات سورای و همکاران )b 1990( نشان داد که رابطه مستقیمی بین مقدار ویتامین A موجود در جیره مرغ مادر و رسوب آن در تخم مرغ و کبد جنین وجود دارد. نتایج آزمایش هات و همکاران )۱۹۹۰( نشان داد که ویتامین A باعث نفوذ در سیستم ایمنی جوجه شده و به آن ایمنیت می بخشد. گال و همکاران )۱۹۹۰( گزارش کردند که ویتامین A در دفاع آنتی اکسیدانی جنین در حال رشد نقش بسیار مهمی را ایفا خواهد کرد. سورای و اسپیک )۲۵۵۵( ، سورای و همکاران۱۹۹۹ b( نشان دادند که کاروتنوئید موجود در زرده حدود ۰ -%۵% درصد از میزان آن در کبد است در نتیجه ۰ درصد از کل ذخایر کاروتنوئید بدن در تخمدان می باشد. بورتولوتی و همکاران )۲۵۵۳( گزارش کردند که میزان کاروتنوئیدپالسما در پایان دوره تخمگذاری به شدت با تعداد تخم های گذاشته شده در ارتباط است. سوزا و همکاران )۲۵۵۰( نشان دادند که اضافه کردن ۰ میلی گرم در کیلوگرم کانتاگزانتین در جیره مرغ های مادر گوشتی باعث کاهش در تعداد تخم مرغ های نابارور، کاهش مرگ و میر جنینی و بهبود جوجه درآوری شده است. روچا و همکاران )۲۵۱۵( گزارش کردند که چون که بافت جنینی شامل غلظت باالیی از اسیدهای چرب اشباع نشده می باشد پس الزم است برای بهبود حفاظت اکسیداتیو جوجه های تازه هچ شده به میزان الزم و کافی از ویتامین ها و مواد معدنی با فعالیت آنتی اکسیدانی در جیره مرغ های مادر باشد. سورای و اسپارک )۲۵۵۱( در مطالعه ای نشان دادند که جیره مرغ های مادر نقش مهمی در شکل گیری سیستم های آنتی اکسیدانی در طول دوره جنینی دارد و نشان دادند که فعالیت آنتی اکسیدانی زرده تخم مرغ و بافت جنینی در جیره بر پایه ذرت )۱۱/۰ میلی گرم در کیلوگرم کاروتنوئید( نسبت به جیره بر پایه گندم )۰/۰ میلی گرم در کیلوگرم کاروتنوئید( افزایش یافت. سورای و همکاران )۲۵۵۳( نشان دادند که مکمل کانتاگزانتین بر غلظت ویتامین E از سه طریق تاثیر مثبت دارد: ۱( افزایش جذب گاما توکوفرول جیره و انتقال آنه به زرده تخم مرغ و افزایش غلظت این ماده در کبد جنین و جوجه تازه هچ شده ۲( افزایش غلظت آلفاتوکوفرول در بافت ها و پالسمای جوجه تازه هچ شده ۳( کمک به بازسازی ویتامین E از طریق انتقال الکترون از کاروتنوئید به رادیکال آلفاتوکوپروکسیل. بر اساس نقش مهم کاروتنوئید به عنوان آنتی اکسیدان و تحریک کننده سیستم ایمنی جوجه هچ شده، نویسندگان نتیجه گرفتندکه مصرف کاروتنوئید ها توسط مرغ های مادر گوشتی عالوه بر تلفیق این مواد با بافت فرزندانشان، به زنده مانی بیشتر مرغ هم کمک خواهد کرد. وست و همکاران)۱۹۹۲( در بررسی اثر کمبود ویتامین A بر میزان باروری و جوجه درآوری مرغ های تخمگذار دوزهای ) ۱۰۵۵ ،۰۵۵ ،۳۵۵ ،۵ واحد ویتامین آ( را از سن ۱۰ هفتگی در جیره مرغ ها اعمال کردند و گزارش نمودند که در هفته ۱۲ گروهی که ۵ واحد ویتامین آ دریافت کرده بودند به طور قابل توجهی تولید تخم مرغ نطفه دار آنها نسبت به گروهی که ۱۰۵۵ واحد دریافت کرده بودند کمتر بود، همچنین درصد جوجه درآوری نیز در این گروه به شدت پایین بود بطوریکه در طول ۰ روز اول انکوباسیون مردند و یا توانایی آنها برای شکستن پوسته بیش از حد ضعیف بود. این محققین سطح مطلوب ویتامین آ در جیره مرغ ها را ۰۵۵ واحد بین المللی پیشنهاد کردند و اظهار داشتند که جوجه های هچ شده از مرغ هایی که کمبود ویتامین آ داشتند، با وجود اینکه در دوران پرورش با سطوح کافی ویتامین آ تغذیه شدند ولی باز هم دچار کمبود بودند.آنها آستانه مطلوب رتینول پالسمای مرغ را ۵/۰ تا ۵/۰۰ میکرومول بر لیتر اعالم کردند. در واقع می توان گفت کمبود ویتامین A قبل از تاثیر بر جوجه درآوری باعث کاهش تولید تخم مرغ می گردد از طرفی سایر محققین توانستند با افزودن یک منبع ویتامین A خاصیت جوجه دراوری را بهبود بخشند عالوه بر این کاهش جوجه درآوری در مرغهایی که جیره آنها کمبود ویتامین A داشت مشاهده گردید کمبود ویتامین A در جیره مرغ مادر ممکن است باعث شود که جنین درهفته اول جوجه کشی تلف شود پس از تفریخ مدتی زنده بماند اما ضعیف باشد و یا این که مدت کوتاهی پس از تفریخ تلف شود برخی از محققین تایید کردند که افزایش ویتامین A در جیره غذایی می تواند سبب تلفات زود هنگام جنین شده خاصیت جوجه درآوری را نیز کاهش دهد در جنین هایی که دچار کمبود ویتامین A هستند عالئم افزایش تغییر وضعیت و عدم رشد طبیعی دستگاه گردش خون و مشکالت دیگر دیده می شود همچنین اسید رتینوئیک از نظر زیستی برای رشد و نمو طبیعی دستگاه قلبی – عروقی مشابه ویتامین A عمل کرده بایستی ۲۰ ساعت قبل از جوجه کشی در دسترس جنین باشد. میکائیل و اسکویر )۱۹۹۳( % سطح )۵، ۱۰۵۵۵ ،۹۵۵۵ ،۰۵۵۵ ،%۵۵۵ واحد بین المللی ویتامین آ در کیلوگرم خوراک( را در مرغ های تخمگذار مورد بررسی قرار دادند و خبر دادند که مرغ هایی که از سطح ۱۰۵۵۵ استفاده کرده بودند دارای باالترین درصد جوجه درآوری بودند و تولید تخم مرغ به طور معنی داری در آنها افزایش یافته بود. این پژوهشگران سطح مناسب ویتامین آ برای جوجه درآوری مطلوب را بین ۵۵۵% تا ۲%۵۵ واحد بین المللی ویتامین آ در کیلوگرم خوراک پیشنهاد کردند و اعالم کردند که تولید تخم مرغ وابسته به میزان ویتامین آ در زرده است و احتماال کمبود این ویتامین بافت اپی تیلیال و پوششی دستگاه تناسلی مرغ را تحت تاثیر قرار می دهد. این در حالی بود که ادوارد و نابر )۱۹۹۳( اعالم کردند که با افزایش سن جذب این ویتامین در روده مرغ کاهش می یابد و همچنین راندمان انتقال ویتامین آ به مگنوم کم خواهد شد و چون ذخایر کبد برای رسوب ویتامین آ بسیار کم است بنابراین باید همواره این ویتامین از جیره تامین شود. ویتامین D این ویتامین برای پرنده یک جزء ضروری در تنظیم کلسیم و فسفر و تشکیل پوسته تخم مرغ و استخوان است و شکل فعال آن به صورت یک هورمون استروئیدی عمل می کند که سطح آن در پالسمای مرغ در زمان تولید تخم مرغ ۲ برابر آن قبل از تخمگذاری است. ماتیال و همکاران )۱۹۹۹( گزارش کردند که همبستگی مثبتی بین میزان ویتامین D3 جیره مرغ مادر و میزان آن در تخم مرغ وجود دارد. اسکات و همکاران )۱۹۰۲(، میالر و همکاران )۱۹۱۱( گزارش کردند زمانی که محتوای ویتامین D3 جیره مرغ مادر و به تبع آن در زرده تخم مرغ کم باشد روند جوجه کشی مختل خواهد شد چرا کهدر حمل و نقل کلسیم و انتقال به پوسته اختالل ایجاد خواهد کرد. سانده و همکاران )۱۹۱۰(، عبدالرحیم و همکاران )۱۹۱۹( گزارش کردند که افزایش میزان سطوح ویتامین D3 در خوراک مرغ های مادرتولید تخم مرغ، جوجه درآوری را افزایش داد و مرگ و میر جنینی را نیز کم کرد.آتنیکو و همکاران )۲۵۵۰ ،c2550 ،۲۵۵۰b ،۲۵۵۰ a( گزارش دادند میزان سطح ویتامین D3 برای حداکثر جوجه درآوری ۱۳۹۵ و %۱%۲ واحد بین المللی در کیلوگرم خوراک است. تورس و همکاران )۲۵۵۹( گزارش کردند که حضور D3 در جیره مرغ های مادر باعث بهبود بهتر پوسته تخم مرغ و کاهش مرگ و میر جنین شد، زیست فراهمی ویتامین D3 برای پرنده بسیار کم است نسبت D2، بیشتر نویسندگان با افزودن ۲۰۵۵ تا ۳۵۵۵ واحد بین المللی ویتامین D در کیلوگرم جیره در مرغ های مادر اتفاق نظر داشته اند. در مرغ های مادر نه تنها برای جوجه درآوری خوب بلکه برای انتقال به جوجه نیز ویتامین D3 اهمیت دارد، در واقع تا ۲ هفته اول جوجه مقادیر کافی آنزیم کوله کلسیفرول -۲۰- هیدروکسیالز را تولید نمی کند؛ بنابراین جوجه هایی که از تخم مرغ های مادران تغذیه شده با جیره حاوی مقادیر کم ویتامین D3 بیرون می آیند حتی زمانی که جیره آنها حاوی سطوح کافی از این ویتامین باشد ممکن است نرمی استخوان را نشان دهند. همچنین می توان گفت رشد جوجه های هچ شده از مادرانی که با سطوح کم ویتامین D3 تغذیه می شوند و ۲۵-(OH)D3 دریافت می کنند همانند جوجه های بیرون آمده از تخم مرغ های با ذخایر خوب ویتامین D3 است. آتنیکو و همکاران )۲۵۵۰( در مطالعه ای اثر تغذیه کوله کلسیفرول را در سطوح )۲۵۵۵ ،۱۵۵۵ ،۰۵۵ ،۲۰۵ ،۱۲۰ ،۵ واحد بین المللی در کیلوگرم خوراک( در جیره مرغ های مادر )۲۰ تا ۰۰ هفتگی( برای بررسی وضعیت جوجه های هچ شده اعمال کردند و گزارش نمودند که با افزایش میزان این ویتامین در جیره مرغ ها، نرمی استخوان در جوجه های هچ شده بسیار پایین بود. وقتی جیره مرغ مادر کمبود ویتامین D3 داشته باشد پوسته تخم مرغ به شدت نرم می شود و به تبع آن جوجه درآوری کاهش خواهد یافت به طور کلی متابولیت های ویتامین D در بدن به شدت از تولید طبیعی تخم مرغ و جوجه درآوری حمایت میکنند و در مطالعه ای مرغ هایی که سطوح باالتر ۱- آلفا کوله کلسیفرول )۹ میکروگرم در کیلوگرم جیره( استفاده کرده بودند جوجه درآوری آنها به میزان ۰۰ درصد افزایش پیدا کرده بود )عبدالرحیم و همکاران، ۱۹۱۹(. از طرفی افزایش میزان ۱,۲۵(OH)2D3 باعث افزایش قابل توجه میزان کلسیم پالسما می شود در نتیجه فعالیت ۱ هیدروکسیالز کلیوی را باال برده و باعث افزایش معنی دار ترشح پوسته و کاهش شکستگی تخم مرغ خواهد شد که این امر میزان باروری و جوجه درآوری را در مرغ ها باال می برد ) هارمز و همکاران، ۱۹۹۵(. این در حالی است که در مطالعه ای نشان داده شد که تغذیه ۱ -آلفا کوله کلسیفرول به مدت ۲۵ هفته در جیره مرغ های مادر کمبود ویتامین D را جبران کرد و اثر نامطلوبی بر میزان تخم مرغ و باروری نداشت ولی به طور قابل توجهی منجر به کاهش جوجه درآوری شد و دلیل آن توانایی بسیار کم مرغ برای انتقال ۱ آلفا کوله کلسیفرول به تخم مرغ گزارش شد )سوآرز و همکاران، ۱۹۱۹(. بیکر و همکاران )۱۹۹۰( نشان دادند که تغذیه کوله کلسیفرول تا ۲۰۵ برابر نیاز اثرا سمی ندارد. ۲۵(OH)D3 نسبت به ویتامین D3 حدود ۰ تا ۱۵ برابر سمی تر است در واقع سمیت ویتامین D3 و مشتقات آن هنگامی که کلسیم و فسفر جیره باال باشد همواره تشدید می شود؛ هرچن مقادیر کافی ویتامین D3 برای رسوب طبیعی کلسیم در پوسته تخم مرغ ضروری است ولی مقادیر باالی آن می تواند منجر به ناهنجاری جوش دار شود که به تبع آن جوجه درآوری نیز کاهش خواهد یافت. در مطالعه ای اثرات این ویتامین بر روی تولید تخم مرغ انجام شد و گزارش شد که افزایش میزان ویتامین D3 در جیره مرغ ها به طور معنی داری باعث افزایش انتقال و جذب کلسیم در روده و غدد پوسته ساز شد و تولید تخم مرغ را باال برد و نشان داده شد که فاکتور اصلی محدودکننده کلسیمی شدن پوسته تخم مرغ درصد کلسیم بود نه میزان ویتامین D جیره )گارلیک و همکاران، ۱۹۱۱(. کوهن و همکاران )۱۹۱۰( آنالوگ های ویتامین D را در اثر بر روی تولید تخم مرغ بررسی نمودند و نشان دادند که تولید تخم مرغ در مرغ ها کاهش یافت ولی دلیلی از طرف این پژوهشگران برای حصول این نتیجه گزارش نشد. ویتامین E . ویتامین E که بنام عامل عقیمی خوانده می شود نقش مشخصی در تولید مثل داشته و برای جوجه در آوری ضرورت فراوان دارد. ویتامین E برای عملکرد تولید مثل طبیعی مرغ مادر مورد نیاز است و کمبود آن در جوجه هچ شده می تواند منجر به تجزیه لیپیدی و همولیز شود. شکل فعال این ویتامین به صورت آلفا توکوفرول در روده کوچک هیدرولیز می شود و سپس شکل آزاد آن توسط اینتروسایت های روده جذب شده و توسط لیپوپروتئین های پالسما به بافت های مختلف بدن می رود. این ویتامین نقش بسیار مهمی در سیستم دفاع داخل سلولی و خارج سلولی در برابر اکسیداسیون دارد و آلفاتوکوفرول که در غشاء سلولی تجمع پیدا می کند از اکسیداسیون چربی ها جلوگیری کرده و از حمله به آنها توسط رادیکال های آزاد )توسط جذب رادیکال پروکسیل و اهدای اتم هیدروژن و تبدیل آن به پرواکسید هیدروژن( ممانعت به عمل می آورد. عالئم کلینیکی کمبود این ویتامین در پرندگان بالغ دیده نمی شود، حتی اگر جیره حاوی مقادیر اندک ویتامین E برای یک دوره طوالنی استفاده شود، در واقع می توان گفت تولید تخم مرغ ممکن است به میزان اندکی کاهش یابد ولی قدرت جوجه درآوری به طور چشمگیری کاهش می یابد و جوجه ها در روز چهارم انکوباسیون خواهند مرد. چریان و همکاران )۱۹۹۱(، سیگل و همکاران )۲۵۵۱( و یانگ و همکاران )۲۵۵۵( گزارش کردند که ویتامین E می تواند باعث کاهش اثرات استرس و افزایش سیستم ایمنی در پرندگان شود و اعمال آن در حفاظت در براب رادیکال های آزاد مکمل ویتامین C، سلنیوم و بتا کاروتن ها می باشد. گزارش شده است که سطوح ناکافی ویتامین E در جیره مرغ مادر اثرات سوئی بر باروری، جوجه درآوری داردو این ویتامین از اسپرم، زرده تخم مرغ و جنین در برابر اکسیداسیون محافظت خواهد کرد. سورای )۲۵۵۳( گزارش کرد که انتقال آلفا توکوفرول از جیره مادر به زرده تخم مرغ دارای راندمان باالیی است و میزان افزایش این ویتامین در تخم مرغ دارای یک رابطه خطی با مصرف ویتامین E توسط مرغ مادر است. میدانی و همکاران )۱۹۰۰(، سورای و همکاران )۱۹۹۹b( نشان دادند که افزایش مصرف ویتامین E توسط مرغ مادر باعث افزایش پایداری اکسیداتیو تخم مرغ و جنین در حال رشد می شود. استووی آنوو و ژکوو )۱۹۰۲( و آن و همکاران )۲۵۱۵( نشان دادند که همبستگی مثبتی بین میزان ویتامین E در خوراک مرغ مادر و میزان جوجه درآوری و زنده مانی جنین وجود دارد. حسین و همکاران )۱۹۹۰( در مطالعه ای ۱۵۵ قسمت در میلیون ویتامین E در خوراک مرغ های مادراعمال کردند و نشان دادند ایمنی در جوجه ها بهبود یافت. دوران نوزادی یکی از زمان های مهم است که به علت تغییرات متابولیسمی و رشد سریع بافت ها جوجه ها مستعد ابتال به اکسیداسیون هستند بنابراین حضور این ویتامین برای جلوگیری از اکسیداسیون چربی ها و تحریک سیستم دفاعی بدن در طول دوره جوجه کشی و بعد از خروج از تخم بسیار مهم و ضروری است. یاروشنکو وهمکاران )۱۹۹۰( و سورای )۲۵۵۵( نشان دادند که بین سطح ویتامین E در کبد جوجه یکروزه و زنده مانی آن ارتباط مستقیم وجود دارد، در واقع در زمان جنینی و مراحل اولیه زندگی جوجه چون هضم و جذب چربی ها بسیار کم است بنابراین جذب ویتامین های محلول در چربی نیز کم خواهد بود در نتیجه ذخایر ویتامین E جوجه، بستگی به غلظت آنها در تخم مرغ و مصرف مادر دارد. حسن و همکاران )۱۹۹۵( گزارش کردند که هنگامی که جیره مرغ مادر حاوی مقادیر کافی ویتامین E رشد ونمو جنین بسیار مناسب خواهد بود و ذخایر خود را تا ۲ هفته حفظ خواهد کرد.در مطالعه ای که اید و همکاران )۲۵۵۰( بر روی خروس ها انجام دادند گزارش نمودند که بین سطح ویتامین E در جیره و ظرفیت لقاح اسپرم در خروس ها ارتباط وجود دارد بطوریکه این ویتامین در مرحله اول از غشاء بیضه ها در مقابل پراکسیداسیون لیپیدی در طول اسپرماتوژنز محافظت خواهد کرد ، ثانیا در پالسمای منی از حمله رادیکال های آزاد جلوگیری خواهد کرد. غشاء اسپرم دارای نسبت باالیی از اسیدهای چرب غیراشباع است که به آن خاصیت سیالیت، انعطاف پذیری، تسهیل در حرکت و لقاح را می دهد اما این اثرات مثبت در حضور آنتی اکسیدان ها از جمله ویتامین E به میزان ۱۲۵ تا ۳۵۵ پی پی ام موثر واقع شده است )سورای و همکاران ۲۵۵۵ ،۱۹۹۱، زنینی و همکاران ۲۵۵۳، کرولینی و همکاران ۲۵۵۳، بیس واس و همکاران ۲۵۵۹(. در طی آزمایش فریدریچ و همکاران )۱۹۰۵( بر روی خروس ها نشان داده شد که کمبود طوالنی مدت ویتامین E در جیره آنها می تواند موجب عقیمی آنها گردد. اکثر محققین میزان مورد نیاز ویتامین E مرغ مادر برای رسیدن به حداکثر جوجه درآوری و پاسخ ایمنی خوب در فرزندان آنها را بین ۳۵ تا ۱۰ میلی گرم در کیلوگرم و برای بوقلمون های مادر تا ۱۵۵ میلی گرم در کیلوگرم را توصیه کردند. حسین و همکاران )۱۹۹۰( تاثیر سطوح )۱۵۵ ،۱۰ ،۰۵ ،۲۰ میلی گرم در کیلوگرم ویتامین E در جیره( را بر روی ۰۵۵ قطعه مرغ مادر)%۲تا %۰ هفتگی( بررسی کردند و گزارش نمودند که باروری به وسیله تیمارها تحت تاثیر قرار نگرفت ولی مرغ هایی که از سطح ۲۰ میلی گرم در کیلوگرم ویتامین E استفاده کرده بودند به طور قابل توجهی تولید تخم مرغ کمتری داشتند ولی سطح ۰۵ میلی گرم در کیلوگرم ویتامین E تولید تخم مرغ را حدود ۲ درصد بهبود بخشید، جوجه درآوری نیز باال رفت ولی افزایش آن معنی دار نبود، نتایج آزمایش این محققین نشان داد که افزایش انتقال ویتامین E در جوجه های گوشتی توسط افزایش سطوح ویتامین E در جیره مرغ مادر امکان پذیر می باشد و زمانی که مرغ های مادر تحت استرس حرارتی قرار می گیرند این نیاز در آنها بیشتر می شود؛ همچنین افزایش هضم و جذب مکمل های ویتامین E را می توان با گنجاندن آنتی اکسیدان ها و مقداری چربی در جیره آنها اعمال کرد. این در حالی است که گروباس و همکاران )۱۹۹۱( از دو سطح ۱۳ و ۲۰۳ میلی گرم در کیلوگرم ویتامین E در جیره استفاده کردند و هیچ تاثیری را بر تولید تخم مرغ، وزن و کیفیت پوسته مشاهده نکردند آنها اعالم کردند که عملکرد کلی مرغ های مادر توسط سطوح ویتامین E تحت تاثیر قرار نمی گیرد. سورائی و همکاران )۱۹۹۹( افزایش ۲ تا ۱۵ برابر غلظت بافتی ویتامین E در جوجه ای یک روزه هچ شده از مرغ های مادر تغذیه شده با جیره های غنی را نشان دادند در واقع بیان می شود که جوجه های هچ شده از مرغان مادری که مقادیر اضافی ویتامین E خوراکی دریافت کرده اند کمتر به پراکسیداسیون لیپیدی در مغز حساس هستند. شورای ملی تحقیقات )%۱۹۹( اعالم کرد که برای مرغ های مادری که روزانه ۱۵۵ گرم خوراک مصرف می کنند میزان ۱۵ میلی گرم در کیلوگرم ویتامین E در جیره الزم است این مقدار جهت جلوگیری از کاهش تولید تخم مرغ و جوجه درآوری مطلوب الزم و ضروری می باشد. لسون و سامرز )۱۹۹۱( نیز در طی مطالعه ای اعالم کردند که حدود ۲۵ میلی گرم در کیلوگرم ویتامین E برای خوراک روزانه مرغ های مادر الزم است. به طور کلی برای جوجه درآوری طبیعی وجود ویتامین E در جیره ضروری است )کلینگ و سوآرز، ۱۹۰۵(. امیر اندی و مجید افشار )۱۳۹۱( در مطالعه ای سطوح )۱۲۵ ،۱۵۵ ،۰۵ ،۰۵ ،%۵ ،۲۵ ،۵ واحد بین المللی ویتامین E در کیلوگرم جیره ( را در جیره مرغ های مادر )۳۰-۲۰ هفتگی( مورد بررسی قرار دادند و کیفیت تخم مرغ های قابل جوجه کشی را سنجیدند؛ این محققین گزارش نمودند که تیمارهای آزمایشی هیچ گونه تاثیری بر تولید تخم مرغ نداشت، فقط در هفته ۳۰ مرغ هایی که سطوح باالتر از ۵% واحد بین المللی ویتامین E در کیلوگرم جیره را دریافت کردند تخم مرغ های آنها واحد هاو بیشتری نسبت به گروه شاهد داشتند. این پزوهشگران اعالم کردند که در زمان اوج تولید تخم مرغ و پس از آن مقدار اسید چرب C20:5 در زرده تخم مرغ به طور طبیعی زیاد می شود که این اسید چرب دارای چند باند دوگانه )PUFA ( است و اکسیداسیون چربی ها و پروتئین ها را به دنبال خواهد داشت و این عمل موجب کاهش واحد هاو می شود و به نظر می رسد که ویتامین E اثر این اسید چرب را در تخم مرغ پرندگان کاهش می دهد چرا که ویتامین E با حذف رادیکال های آزاد موجب پایداری چربی ها و پروتئین ها می شود در نتیجه به بهبود واحد هاو کمک می کند، همچنین سن و مرحله تولید تخم مرغ باعث از دست رفتن رطوبت و دی اکسید کربن تخم مرغ می شود که به تبع آن موجب افزایش pH سفیده تخم مرغ می شود که این تغییرات ممکن است جوجه درآوری را تحت تاثیر قرار دهد و سطوح باالی ویتامین E در جیره مرغ های مادر گوشتی می تواند موجب بهبود کیفیت درونی تخم مرغ های قابل جوجه کشی در زمان ذخیره شود. فرایدمن و همکاران )۱۹۹۰( نشان دادند که مصرف زیاد ویتامین ۱۰۵( E واحد بین المللی در کیلوگرم( برای تولید آنتی بادی مضر است، به طوری که در این سطوح ویتامین بیش از آنچه که آنتی اکسیدان باشد یک پرواکسیدان می شود. امیر اندی و همکاران )۱۳۰۰( تاثیر سطوح مختلف ویتامین E را بر تولید تخم مرغ ۲۰۵ قطعه مرغ مادر گوشتی مورد بررسی قرار دادند و اعالم کردند که در هفته ۲۹ مرغ های مادری که جیره شاهد را مصرف کردند تولید تخم مرغ کمتری را نسبت به بقیه گروه ها داشتند، این محققین گزارش نمودند که به نظر می رسد تاثیر ویتامین E بر تولید تخم مرغ از طریق اثر آن بر پروتئین های پیش ساز زرده )لیپوویتلین، فسویتین و الیوتین( صورت می گیرد. این پژوهشگران میزان ۲۵ واحد بین المللی ویتامین E در کیلوگرم را در جیره مرغ های مادر گوشتی جهت جلوگیری از کاهش تولید تخم مرغ پیشنهاد کردند. بطورکلی شمایی از نقش ویتامین E در تولید مثل مرغ و خروس در شکل زیر آورده شده است. ویتامین K کمبود این ویتامین سبب کاهش مقدار پروترومبین خون شده و در جوجه های جوان سطوح پالسمایی آن می تواند به کمتر از ۲ درصد سطح طبیعی برسد و از آنجا که مقدار پروترومبین جوجه های تازه از تخم در آمده تنها حدود ۵% درصد پرندگان بالغ است، جوجه جوان به راحتی توسط جیره ای که از لحاظ ویتامین K کمبود دارد آسیب می بیند. انتقال ویتامین K از مادر به تخم مرغ و سپس به جوجه تازه ازتخم درآمده ثابت شده است و بنابراین جیره مرغ های مادر باید به خوبی از لحاظ این ویتامین غنی شود. گریمینگر و بروباچر )۱۹۹۰( در تخم مرغ مرغهایی که فیلوکوئینون خورده بودند نسبت به مرغ هایی که همان مقدار منادیون دریافت کرده بودند، % برابر ویتامین K بیشتری یافتند در واقع می توان گفت که انتقال این ویتامین که مقدار آن کم و ناچیز است به جوجه از اهمیت زیادی برخوردار است، به طوری که نوعی خونریزی در جوجه های یک روزه دیده شده است که به کمبود ویتامین K در مرغ های مادر نسبت داده می شود. آلموکیوست )۱۹۱۱( نشان داد که انتقال ویتامین K به تخم مرغ تابع مقدار این ویتامین توسط مصرف مادر است. نلسون و نوریس )۱۹۰۵( و جریمینگر و بروباچر )۱۹۰۰( مشاهده کردند که هنگامی که سطح مکمل ویتامین K در جیره مرغ مادر ناکافی باشد تخم مرغ تولیدی کمبود ویتامین K خواهد داشت و به تبع آن درصد باالیی از جنین ها توسط فرآیندهای هموراژیک در طول دوره جوجه کشی خواهند مرد. الول و همکاران )%۱۹۹( گزارش کردند که هرگونه تروما در این حالت باعث تحریک خونریزی های کشنده در جوجه ها خواهد شد. میزان توصیه شده برای مرغ مادر در حدود ۲ تا % میلی گرم در کیلوگرم گزارش شده است. تیامین چارلز و همکاران )۱۹۱۲( گزارش کردند که تامین ناکافی تیامین برای مرغ مادر باعث افزایش مرگ و میر جنین ها شد، اگرچه جنین در روزهای اول زندگی قادر به سنتز این ویتامین خواهد بود) باکرمن و همکاران ۲۵۵۰( ولی مقدار رسوب تیامین در تخم مرغ بسیار مهم است. الکوسکی و کالسن )۱۹۹۹( نشان دادند که تغذیه تیامین در مرغ مادر اثر محسوسی بر وضعیت جوجه جوان دارد و اضافه کردن ۰ در مقابل صفر میلی گرم در کیلوگرم مکمل تیامین به جیره مرغ های مادر ذخیره تیامین جوجه یکروزه را دو برابر نمود. به هر حال دانه های غالتی که در شرایط معمولی در جیره غذایی استفاده می شوند مقدار زیادی تیامین دارند بنابراین کمبود این ویتامین در گله های مادر حتی در صورت تغذیه با اجزا خوراکی غیر معمولی نیز بعید بنظر می رسد به هر حال تیامین برای جوجه دراوری و رشد طبیعی جنین ضروری است کمبود تیامین باعث تورم اعصاب و تلفات جنین می شود. در اکثر جداول منتشر شده میزان توصیه شده تیامین بین ۱/۰ تا ۲ میلی گرم در کیلوگرم خوراک می باشد که دو برابر میزان توصیه شده در NRC است. ریبوفالوین عملکرد ریبوفالوین:کوفاکتور ضروری در متابولیسم اسیدهای آمینه و اسیدهای چرب، محافظت از غالف میلین اعصاب محیطی، حفظ وضعیت تولیدی و تولیدمثلی، به عنوان کوآنزیم FAD و FMN در تنظیم سوخت وساز سلولی و متابولیسم کربوهیدرات ها. در مطالعه ای نشان داده شد که با افزایش سن مرغ مادر راندمان انتقال ریبوفالوین به مگنوم و تخمدان از طریق RFBP )پروتئین های باند کننده ریبوفالوین( کاهش می یابد و چون ذخایر کبد برای رسوب این ویتامین کم است پس همواره باید این ویتامین در جیره تامین شود )ادوارد و نابر، ۱۹۹۳(. برای تولید تخم مرغ و جوجه درآوری بهینه میزان %/% میلی گرم در کیلوگرم جیره پیشنهاد شده است )اسکوایرز و نابر، ۱۹۹۳(.هنگامی که مرغ های مادر سطوح پایین تر از حد موردنیاز خود را از این ویتامین مصرف کردند؛ کاهش تولید، افزایش مرگ و میر در اواسط جوجه کشی و مشکالت و ناهنجاری هایی در هنگام تولد فرزندانشان دیده شد ) سون و سامرز ۱۹۱۰، گارسیا ۱۹۹۲، گارسیا و استولتی سیک ۱۹۹۲، اسکویر و نابر ۱۹۹۳، وایت هد و همکاران ۱۹۹۳، ویلسون ۱۹۹۱(. عوارض کمبود ریبوفالوین در مرغ، کاهش تخمگذاری، افزایش تلفات جنینی و افزایش اندازه و میزان چربی کبد است و در مرغ هایی که با جیره کم ریبوفالوین تغذیه شوند جوجه دهی پس از هفت روز تغذیه با جیره معمولی به حالت عادی برمی گردد و جوجه های هچ شده از جیره هایی که کمبود ریبوفالوین داشتند جثه ریز و متورم داشته و سیستم عصبی آنها تحلیل رفتند. سطح مورد نیاز این ویتامین برای مرغ های مادر در ۳/۰ NRC میلی گرم در کیلوگرم خوراک پیشنهاد شده در حالی که اکثر جداول منتشر شده با میزان ۱ تا ۱۲ میلی گرم در کیلوگرم اتفاق نظر داشتند. پیریدوکسین در پرندگان بالغ کمبود پیریدوکسین باعث کاهش اشتها شده که این خود منجر به کاهش تولید تخم مرغ و کاهش قدرت جوجه درآوری می شود. گزارش شده است که کمبود پیریدوکسین درمرغها بالفاصله موجب بی اشتهایی و بدنبال آن کاهش جوجه درآوری و قطع تولید تخم مرغ می گردد. فولر و همکاران )۱۹۰۱( گزارش کردند که میزان ویتامین B6 مورد نیاز برای جوجه درآوری ۲ برابر میزان آن برای تولید تخم مرغ است.در مطالعه ای که روبل )۲۵۵۲( با افزایش سطح B6 از ۱۲/۹ به %/%۲ میلی گرم در کیلوگرم در جیره بوقلمون های مادر انجام داد گزارش نمودکه هیچ بهبودی در جوجه درآوری در مقایسه با جیره شاهد )۰/۲ میلی گرم در کیلوگرم( مشاهده نشد. کمبود شدید B6 باعث مشکالتی در اندام های تولیدمثلی جنس نر و ماده )وایس و اسکات ۱۹۱۹، اسکات و همکاران ۱۹۰۲( و مرگ و میر اولیه جنین ) النداور ۱۹۰۱( می شود. میزان توصیه شده در NRC برای مرغ های مادر ۰-۳ میلی گرم در کیلوگرم می باشد. نیاسین زیست فراهمی نیاسین بسیار کم است بطوریکه به ترکیبات دیگر متصل است و در نتیجه هضم آن بخصوص در غالت مشکل است. پیش ماده سنتز نیاسین تریپتوفان است و برای سنتز ۱ میلی گرم نیاسین ۰۵ میلی گرم تریپتوفان باید مصرف کرد سطوح پایین نیاسین مانع تولید مطلوب تخم مرغ و جوجه درآوری خواهد شد. کانها )۱۹۰۲( گزارش کرد که بهتر است نیاسین موجود در جیره به عنوان مکمل جدا از نیاسین موجود در غالت و حبوبات با زیست فراهمی پایین در نظر گرفته شود. هارمز و همکاران )۱۹۰۰( گزارش کردند که با افزایش میزان نیاسین در جیره مرغ های مادر در وزن تخم مرغ ها بطور معنی داری افزایش یافت. اکثر نویسندگان سطوح بین ۳۵ تا ۰۰ میلی گرم در کیلوگرم نیاسین را در جیره مرغ های مادر گوشتی توصیه می کنند. پانتوتنیک اسید هر اندازه که میزان اسیدپانتوتنیک در جیره مرغ های مادر افزایش پیدا کند، به میزان بیشتری به تخم مرغ انتقال پیدا خواهد کرد و کمبود آن باعث کاهش جوجه درآوری، کاهش زنده مانی جنین و مرگ و میر در روزهای پایانی جنین خواهد شد )روبل، ۱۹۹۳(. افزودن %۲ میلی گرم در کیلوگرم اسیدپانتوتنیک در خوراک خروس ها کمیت و کیفیت اسپرم، همچنین وزن بیضه ها افزایش پیدا کرد )گوگر و آرسکات، %۱۹۰(. افزودن % میلی گرم در کیلوگرم اسیدپانتوتنیک از کاهش باروری جلوگیری شد و میزان ۰ میلی گرم در کیلوگرم باعث افزایش تولید جوجه های هچ شده و زنده مانی جنین شد )بیر وهمکاران، ۱۹۰۳(. اکثر نویسندگان میزان ۱۲-۱۰ میلی گرم در کیلوگرم برای مرغ مادر و ۱۰-۲۵ میلی گرم در کیلوگرم را برای بوقلمون های مادر توصیه کرده اند. بیوتین بیوتین برای رشد و نمو طبیعی جنین و جوجه درآوری ضروری است به نظر می رسد افزایش مقادیر بیوتین در جیره غذایی مادر گوشتی تا اندازه ای مشکالت زخم بالشتک کف پا را در جوجه ها تشدید می کند کمبود بیوتین باعث افزایش تلفات درهفته اول و سوم جوجه کشی می گردد، همچنین جنین ها به کمبود بیوتین بسیار حساس می باشند به طوری که وقتی مرغ های مادر باجیره ای با کمبود بیوتین تغذیه می شوند در جنین ها و جوجه ها، پروسیس مادرزادی، فلجی و ناهنجاری های استخوانی ایجاد می شود در واقع با افزایش بیوتین تخم مرغ از حدود ۲ میکروگرم به ۱۵ میکرو گرم جوجه درآوری افزایش می یابد و گزارش شده است که در جنین های حاصل از مرغ های تغذیه شده با جیره کم بیوتین بزرگی بین پرده سوم و چهارم به وجود می آید.گزارش شده است رابطه مستقیمی بین میزان مصرف این ویتامین با محتوای بیوتین زرده تخم مرغ و میزان جوجه درآوری و زنده مانی جنین وجود دارد ) بونروسترو و کراتزر %۱۹۰، وایت هد و همکاران ۱۹۰۰، نابر ۱۹۱۹(. مقادیر ناکافی از این ویتامین در خوراک مرغ های مادر باعث کاهش تخمگذاری، جوجه درآوری و افزایش مرگ و میر در هفته اول انکوباسیون خواهد شد ) فرگوسن و همکاران ۱۹۰۱، روبل ۱۹۹۱(. بریور و ادوارد )۱۹۱۲( اعالم کردند که حضور ۱۰۵ تا ۲۰۲ میکروگرم در کیلوگرم بیوتین در خوراک مرغ های مادر تا ۰۵ درصد تولید تخم مرغ و جوجه درآوری را تضمین می کند. زمانی که خوراک مرغ مادر حاوی ۱۰۰ میکروگرم در کیلوگرم بیوتین باشد، جوجه درآوری %۰درصد خواهد بود )روبل ۱۹۰۹(. گزارش شده است که بوقلمون های مادر برای جوجه درآوری مطلوب به میزان بیشتری بیوتین در جیره نیاز دارند. پیشنهاد بسیاری از نویسندگان برای سطح بیوتین مورد نیاز مرغ مادر ۲۵۵ تا ۵۵% میکروگرم در کیلوگرم است و برای بوقلمون های مادر ۳۵۵ تا۰۵% میکروگرم در کیلوگرم گزارش شد که حدود ۲ برابر میزان توصیه شده در NRC است. فوالسین عملکرد: سنتز پورین و پیریمیدین و ساخت اسیدهای نوکلئیک، به عنوان کوفاکتور فوالت در متابولیسم برخی اسیدهای آمینه، کوآنزیم در سنتز متیونین از هموسیستئین، دهنده گروه متیل) دفع اسید اوریک و اسیدآمینه محدودکننده متیونین(. میزان نیاز فوالسین برای جوجه درآوری باالتر از میزان مورد نیاز برای تولید تخم مرغ است )روبل ۱۹۹۳(. تامین ناکافی اسید فولیک در جیره مرغ های مادر مانع رشد طبیعی و عملکرد مناسب لوله رحمی می شود )سیدون ۱۹۱۰(. گزارش شده است که افزایش میزان فوالسین در جیره بوقلمون های مادر باعث افزایش میزان جوجه های هچ شده و بهبود رشد خواهد شد) روبل ۲۵۵۵ ،۱۹۹۳(. کاهش میزان فولیک اسید در جیره مرغ مادر باعث کاهش جوجه درآوری، افزایش مرگ و میر و نقص در جوجه های متولد شده خواهد شد )لیسون و همکاران ۱۹۱۹(. فرولیچ )۱۹۰۱( در طی آزمایشی نشان داد که کمبود فوالسین می تواند سبب کاهش تولید تخم مرغ شود ولی نشانه اصلی آن در مرغ های مادر کاهش شدید قدرت جوجه درآوری به همراه افزایش مرگ و میر جنین در روزهای آخر انکوباسیون است، این جنین ها داری نوکی تغییر شکل یافته به همراه خمیدگی ساق پا می باشند. میزان توصیه شده برای مرغ های مادر گوشتی ۱ میلی گرم در کیلوگرم و برای یوقلمون های مادر ۲ میلی گرم در کیلوگرم گزارش شده است. کولین این ویتامین در نقل و انتقاالت عصبی و اهدای گروه متیل نقش دارد. کالسینگ )۱۹۹۰( گزارش کرد که کاهش میزان سطح کولین در مرحله تولیدمثلی مرغ مادر باعث کاهش رسوب آن در تخم مرغ می شود و رشد ونمو جنین را تحت تاثیر قرار می دهد. بالون و میلر )%۱۹۰( نشان دادند که مکمل کردن جیره بوقلمون های مادر با ۱۵۵۵ میلیگرم در کیلوگرم کولین، تولید تخم مرغ و جوجه درآوری و میزان رشد طبیعی و زنده مانی فرزندان آنها را افزایش داد. دفع اسید اوریک از پرنده نیاز به متیونین دارد بنابراین حضور کولین در جیره بسیار ضروری است. در اکثر جداول منتشر شده میزان ۲۰۵ تا ۱۵۵۵ میلی گرم در کیلوگرم کولین برای مرغ های مادر پیشنهاد شده است. ویتامین B12 عملکرد: کوآنزیم در واکنش های ترانس متیالسیون در سنتز تعدادی از اسیدهای آمینه، سنتز تتراهیدروفولیک از اسیدفولیک، حفظ و نگهداری غالف میلین در رشته های عصبی، مشارکت در کاهش میزان اکسیداسیون. این ویتامین تا حدودی توسط میکروارگانیسم ها سنتز میشود ولی چون سایت جذبی آن از سکوم گذشته دیگر برای مرغ کافی نیست، بستر هم می تواند تا حدودی منبعی از این ویتامین باشد. گزارش شده است که با افزایش مصرف این ویتامین توسط مرغ مادر ، رسوب آن در تخم مرغ نیز بیشتر خواهد شد. هنگامی که سطح ویتامین B12 در جیره مرغ مادر ناکافی باشدنرخ مرگ و میر در جوجه های هچ شده باال می رود ) پاتل و مسی جینز ۱۹۱۱، اسکات و همکاران ۱۹۰۲(. سطوح ناکافی ویتامین B12 باعث کاهش جوجه درآوری خواهد شد ) وارد و همکاران ۱۹۰۰، پاتل و مسی جینز ۱۹۰۵(. اسکویر و نابر )۱۹۱۵( با افزایش میزان مکمل ویتامین B12 در جیره مرغ های مادر، افزایش میزان جوجه های هچ شده را گزارش نمودند. پانیک و همکاران )۱۹۱۵( مشاهده کردند که سطح ۲۵ میکروگرم در کیلوگرم ویتامین B12 در جیره مرغ های مادر گوشتی، باعث افزایش محتوای این ویتامین در تخم مرغ شد و جوجه درآوری را نیز ۲۵ درصد افزایش داد. افزودن ۱۵ میکروگرم در کیلوگرم ویتامین B12 در جیره مرغ مادر گوشتی، باعث بهبود رشد فرزندان خواهد شد )پاتل و مسی جینز ۱۹۱۵(. در مطالعه ای بر روی تاثیر میزان ویتامین B12 بر قابلیت جوجه درآوری نشان داده شد که مرغ های مادری که سطوح پایینی از این ویتامین را دریافت کرده بودند مرگ و میر جنینی در طول یک هفته اول انکوباسیون در جوجه های آنها بسیار باال بود، علت مرگ جوجه ها خونریزی گزارش شده بود و از طرفی نشان داده شد که کمبود ویتامین B12 در جیره مرغ مادر در کوتاه مدت به شدت باعث کاهش غلظت این ویتامین در تخم مرغ آنها می شود، همچنین نشان داده شد که با کاهش میزان ویتامین B12 در جیره مرغ مادر کاهش تولید تخم مرغ بسیار محسوس نبوده است پس می توان نتیجه گرفت نیاز مرغ مادر به ویتامین B12 برای تولید مطلوب تخم مرغ زیاد باال نیست و سطح مطلوب این ویتامین برای مرغ مادر بین ۰ تا ۱۰ میلی گرم در کیلوگرم جیره پیشنهاد شده است )اسکویر و نابر، ۱۹۹۲(. ادوارد و نابر )۱۹۹۳( نیز از سطوح ۱۰ ،۰ ،% ،۵/۰ میلی گرم ویتامین B12 در کیلوگرم خوراک مرغ های مادر استفاده کردند و همین میزان )بین ۰ تا ۱۰ میلی گرم ویتامین B12 در کیلوگرم خوراک( را پیشنهاد نمودند. به نظر می رسد که مرغ های تخمگذار علی رغم کمبود ویتامین B12 قادر به حفظ وزن بدن و تولید تخم مرغ می باشند ولی گزارش شده است که اندازه تخم مرغ کاهش می یابد و در مرغ های مادر قدرت جوجه درآوری به طور چشمگیری کاهش می یابد این در حالی است که چندین ماه برای مشاهده عالئم الزم می باشد. جوجه های مرغ هایی که جیره غنی از ویتامین B12 دریافت می کنند، با وجود مصرف جیره دارای کمبود ویتامین B12 ، قادرند تا چندین هفته به طور عادی رشد کنند. ویتامین C خاصیت آنتی اکسیدانی، به عنوان دهنده الکترون و تسهیل در بازسازی سیستم های بیولوژیکی بدن )روچا و همکاران ۲۵۱۵(. سنتز اسیدآسکوربیک با افزایش سن پرنده کاهش پیدا می کند، پس افزایش میزان آن در مرحله تولیدمثلی ) ۲۵۵میلی گرم در کیلوگرم جیره( ضروری می باشد) باینز ۲۵۵۱(. افزودن ۰۵ میلی گرم در کیلوگرم مکمل ویتامین C در جیره مرغ مادر، باعث بهبود تولید تخم مرغ و افزایش زنده مانی جنین ها شد )پیپ لس و براک ۱۹۰۰، چانگ و همکاران ۲۵۵۰(. اسید آسکوربیک اثرات مفیدی بر باروری خروس ها دارد بطوریکه میزان ۱۵۵ میلی گرم در کیلوگرم جیره، باعث افزایش اندازه بیضه ها و کیفیت اسپرم شد )پارد و تاکسون ۱۹۰۰(. افزودن ۰۵۵ قسمت در میلیون ویتامین C به جیره خروس ها، در شرایط استرس حرارتی باعث افزایش حجم مایع منی ، تعداد و تحرک اسپرم و تاخیر در فرسایش سلول های بیضه شد ) مونسی و انیتچی ۱۹۹۱، پرک و اسناپیر ۱۹۰۳(. حضور ۰۵ میلی گرم در کیلوگرم ویتامین C در جیره مرغ مادر، باعث بهبود زنده مانی و وزن جوجه ها مخصوصا در شرایط استرس حرارتی در طول جوجه کشی می شود ) زکریا و آل آنزی ۱۹۹۰(. میزان توصیه شده توسط اکثر نویسندگان ۰۵ تا ۲۰۵ میلی گرم در کیلو گرم برای مرغ های مادر می باشد. تاثیر ویتامین C بر تحرک اسپرم )مونسی و انیتچی ۱۹۹۱( مشکالت جوجه در آوری مرتبط با کمبود ویتامین ها در جدول زیر عالیم و مشکالت مشاهده شده هنگام جوجه کشی در نتیجه کمبود ویتامین ها و برخی مواد معدنی آورده شده است. جدول شماره ۲- تلفات جنینی ناشی ار کمبود ویتامین ها و مواد معدنی Vitamin A مرگ زودرس )۸۴ ساعت پس از انکوباسیون(، عدم توسعه سیستم گردش خون، اختالالت کلیه ها، چشم ها ، اسکلت Vitamin D مرگ و میر در روز ۸۴ یا ۸۱ انکوباسیون، استخوان بندی نرم، حاالت غیرطبیعی جنین، فک برجسته Vitamin E مرگ زودرس )۸۴ تا ۱۹ ساعت پس از انکوباسیون( همراه با خونریزی و نارسایی گردش خون Thiamin مرگ و میر باالی جنینی، عدم نشانه های پلی نوریتیس در زنده مانده ها Riboflavin (Vitamin B2) میزان مرگ و میر باال) در ۹۶ ساعت، ۸۸ روز و ۰۶ روز انکوباسیون(، تغییر منقار، کوتاهی قد و توسعه فک پایین Niacin جنین به آسانی میزان نیاسین مورد نیاز خود را از تریپتوفان سنتز می کند و میزان ناهنجاری های استخوان و منقار در طول انکوباسیون اداره خواهد شد Biotin مرگ و میر باال )۸۱ تا۰۸ انکوباسیون(، پروسیس، دیسکندرودیستروفی، ناهنجاری های اسکلتی بین انگشتان پا Pantothenic acid مرگ ومیر در روز ۸۸ انکوباسیون، خونریزی های زیرجلدی، ادم )عالئم در بوقلمون ها متفاوت است( Pyridoxine مرگ و میر زود رس جنینی Folic acid مرگ و میر در روز ۰۶ انکوباسیون، ناهنجاری های استخوان ساق پا، انگشتان پا و منقار. در جنین بوقلمون مرگ و میر در روز ۰۹ تا ۰۴ انکوباسیون به همراه ناهنجاری های اندام ها و نارسایی سیتم گردش خون Vitamin B12 مرگ و میر در روز ۰۶ انکوباسیون، ادم، خونریزی، حاالت غیرطبیعی ران ها و اندام های چرب Manganese اوج مرگ و میر قبل از خروج از تخم، دیسکندرودیستروفی، کوتوله گی ، کوتاهی استخوان ها، ناهنجاری های سر، ادم، پروسیس و غیر طبیعی شدن بال ها Zinc اوج مرگ و میر قبل از خروج از تخم، ظاهر چروکیده، انحراف ستون فقرات، عدم توسعه چشم و اندام ها Iodine طوالنی شدن زمان هچ، کاهش اندازه تیروئید و مشکالت شکمی Iron هماتوکریت پایین، هموگلوبین خون پایین، گردش خون جنینی فوق العاده ضعیف در تخم مرغ نتیجه گیری تغذیه مرغ مادر نقش تعیین کننده ای بر رشد و نمو جنین و جوجه درآوری دارد، حضور مکمل های ویتامینی و معدنی برای تضمین سالمت مادر و جوجه ها بسیار الزم و ضروری می باشد، به طورکلی با توجه به اینکهراندمان انتقال برخی ویتامین ها به تخم مرغ بسیار پایین است؛ باید به منظور افزایش رسوب آنها در تخم مرغ و تامین نیازهای جنین میزان آنها را در جیره بسیار باال برد. کمبود ویتامین هایی مثل A و E به سرعت در اوایل انکوباسیون خود را نشان می دهند و درصد مرگ و میر باالیی را به خود اختصاص می دهند، بنابراین به محض مشاهده این روند باید به کمبود این ویتامین ها در جیره مرغ مادر شک کرد، همچنین وقتی که جوجه ها بر اثر خونریزی می میرند باید یکی از علت های احتمالی را کمبود ویتامین های B12 ،K ،E ،A، پانتوتنیک اسید دانست. در تامین مواد مغذی جیره مرغ مادر باید همیشه میزان اپتیمم را در نظر گرفت که عالوه بر داشتن اثرات مطلوب بر روی عملکرد تولیدی و تولیدمثلی در روند جوجه کشی نیز اختالل ایجاد نکند. بنابراین به منظور حل مسائل و مشکالت جوجه درآوری و تولید؛ بایستی درشرایط استاندارد عملی نمونه هایی ازجیره غذایی مرغ های مادر بطور مرتب آنالیز گردند. کاهش و یا افزایش جزیی مواد مغذی در جیره غذایی مرغ های مادر ممکن است همانند کاهش یا افزایش زیاد این مواد مغذی به آسانی قابل تشخیص نباشند به دلیل این که مسائل و مشکالت جوجه درآوری ممکن است برای هفته های متعدد کشف نشوند، لذا بایستی از خوراک های آماده شده برای حداقل ۲ ماه نمونه هایی نگهداری شوند.
ariamontakhab

ariamontakhab

اریا منتخب فروش جوجه شترمرغ فروش جوجه بوقلمون اریا منتخب پارسیان
ariamontakhab atlaat bishtar
www.ariamontakhab.com
اریا منتخب
www.ostrichskin.org
اریا منتخب
www.ariamp.com

فروش جوجه بوقلمون فروش جوجه شترمرغ

<h2>فروش جوجه بوقلمون فروش جوجه شترمرغ</h2>
فروش جوجه بوقلمون
قیمت جوجه بوقلمون یک ماهه
فروش جوجه بوقلمون اصفهان
فروش جوجه بوقلمون محلی
جوجه بوقلمون یک روزه
فروش جوجه شترمرغ
فروش جوجه بوقلمون در شیراز
فروش جوجه بوقلمون مشهد
فروش جوجه مرغ
خرید و فروش بوقلمون | خرید و فروش جوجه بوقلمون
فروش جوجه بوقلمون اصفهان
فروش جوجه بوقلمون مشهد
فروش جوجه شترمرغ اصفهان
خرید جوجه شترمرغ
قیمت جوجه بوقلمون یک ماهه
فروش جوجه بوقلمون محلی
فروش جوجه مرغ
فروش جوجه بوقلمون در شیراز
قیمت جوجه بوقلمون یک روز
قیمت جوجه بوقلمون یک ماهه
جوجه بوقلمون محلی
فروش جوجه بوقلمون در شیراز
جوجه بوقلمون یک روزه
فروش جوجه بوقلمون مشهد
فروش جوجه بوقلمون در تبریز

قیمت جوجه بوقلمون
پرورش بوقلمون به روش سنتی
سود پرورش بوقلمون
پرورش بوقلمون pdf
پرورش بوقلمون محلی
وزن بوقلمون
پرورش بوقلمون در خانه
قیمت جوجه بوقلمون یک روزه
جوجه بوقلمون
خرید جوجه شترمرغ
خریدار بوقلمون
فروش جوجه شترمرغ
قیمت جوجه شترمرغ در سال ۹۴
فروش جوجه شترمرغ اصفهان
قیمت شترمرغ بالغ
فروش جوجه بوقلمون
قیمت جوجه شترمرغ ۹۴
فروش جوجه بوقلمون اصفهان
قیمت شترمرغ زنده
قیمت روز جوجه شتر مرغ
فروش جوجه شترمرغ اصفهان
فروش جوجه شترمرغ مشهد
فروش جوجه بوقلمون اصفهان
قیمت جوجه شترمرغ
قیمت جوجه شترمرغ در سال ۹۴
قیمت شترمرغ
قیمت شترمرغ زنده
قیمت گوشت شترمرغ
غذای شترمرغ چیست؟
اریا منتخب
نقش تغذیه ویتامین ها در گله مادر بر جوجه آوری
نقش تغذیه ویتامین ها در گله مادر بر جوجه آوری
نقش تغذیه ویتامین ها در گله مادر بر جوجه آوری
نقش تغذیه ویتامین ها در گله مادر بر جوجه آوری
نقش تغذیه ویتامین ها در گله مادر بر جوجه آوری
نقش تغذیه ویتامین ها در گله مادر بر جوجه آوری
نقش تغذیه ویتامین ها در گله مادر بر جوجه آوری
نقش تغذیه ویتامین ها در گله مادر بر جوجه آوری
نقش تغذیه ویتامین ها در گله مادر بر جوجه آوری
نقش تغذیه ویتامین ها در گله مادر بر جوجه آوری
اریا منتخب
جوجه بوقلمون محلی
فروش جوجه بوقلمون در شیراز
جوجه بوقلمون یک روزه
فروش جوجه بوقلمون اصفهان
فروش جوجه بوقلمون مشهد
فروش جوجه مرغ
فروش جوجه بوقلمون در تبریز
طرز تهیه جوجه کباب بوقلمون
فروش جوجه بوقلمون اصفهان
فروش جوجه بوقلمون مشهد
فروش جوجه شترمرغ اصفهان
قیمت جوجه بوقلمون
فروش جوجه بوقلمون محلی
قیمت جوجه بوقلمون یک ماهه
فروش جوجه مرغ
قیمت جوجه بوقلمون یک روزه
فروش جوجه بوقلمون در شیراز
قیمت جوجه بوقلمون یک ماهه
جوجه بوقلمون محلی
فروش جوجه بوقلمون در شیراز
جوجه بوقلمون یک روزه
فروش جوجه بوقلمون اصفهان
فروش جوجه بوقلمون مشهد
فروش جوجه مرغ
فروش جوجه بوقلمون در تبریز
طرز تهیه جوجه کباب بوقلمون
قیمت جوجه بوقلمون یک ماهه
جوجه بوقلمون محلی
قیمت روز جوجه بوقلمون
فروش جوجه بوقلمون اصفهان
فروش جوجه بوقلمون در شیراز
غذای جوجه بوقلمون
پرورش جوجه بوقلمون
قیمت بوقلمون زنده
فروش جوجه شترمرغ اصفهان
قیمت جوجه بوقلمون
فروش جوجه بوقلمون محلی
قیمت جوجه بوقلمون یک ماهه
فروش جوجه مرغ
قیمت جوجه بوقلمون یک روزه
فروش جوجه بوقلمون در شیراز
قیمت جوجه بوقلمون یک روزه
قیمت جوجه بوقلمون یک ماهه
جوجه بوقلمون قیمت
جوجه بوقلمون محلی
فروش جوجه بوقلمون اصفهان
فروش جوجه بوقلمون در شیراز
خرید جوجه مرغ
غذای جوجه بوقلمون
قیمت بوقلمون زنده

جوجه بوقلمون محلی
فروش جوجه بوقلمون در شیراز
جوجه بوقلمون یک روزه
فروش جوجه بوقلمون اصفهان
فروش جوجه بوقلمون مشهد
فروش جوجه مرغ
فروش جوجه بوقلمون در تبریز
طرز تهیه جوجه کباب بوقلمون
نقش تغذیه ویتامین ها در گله مادر بر جوجه آوری
نقش تغذیه ویتامین ها در گله مادر بر جوجه آوری
نقش تغذیه ویتامین ها در گله مادر بر جوجه آوری
نقش تغذیه ویتامین ها در گله مادر بر جوجه آوری
نقش تغذیه ویتامین ها در گله مادر بر جوجه آوری
نقش تغذیه ویتامین ها در گله مادر بر جوجه آوری
نقش تغذیه ویتامین ها در گله مادر بر جوجه آوری
نقش تغذیه ویتامین ها در گله مادر بر جوجه آوری
نقش تغذیه ویتامین ها در گله مادر بر جوجه آوری
نقش تغذیه ویتامین ها در گله مادر بر جوجه آوری
فروش جوجه مرغ
فروش جوجه مرغ بومی
فروش جوجه مرغ محلی
قیمت جوجه شترمرغ
فروش جوجه بوقلمون
فروش جوجه محلی
فروش جوجه مرغ بومی در اصفهان
خرید جوجه رسمی
فروش مرغ محلی
اریا منتخب
خریاریا منتخبد مرغ بومی تخمگذار
قیمت مرغ تخمگذار
فروش مرغ تخمگذار در اصفهان
قیمت مرغ تخمگذار ۳ماهه
قیمت جوجه یک روزه بومی
مرغ جهادی
جوجه بومی
خرید مرغ بومی تخمگذار
قیمت مرغ محلی تخمگذار
فروش مرغ بومی
فروش مرغ محلی
قیمت مرغ تخمگذار
پرورش مرغ بومی تخمگذار
پرورش مرغ تخمگذار در منزل
بهترین نژاد مرغ تخمگذار
پرورش مرغ محلی در خانه
پرورش مرغ بومی تخمگذار
فروش مرغ بومی
قیمت مرغ تخمگذار
پرورش مرغ تخمگذار در منزل
آموزش پرورش مرغ بومی
پرورش مرغ محلی در خانه
فروش مرغ محلی
پرورش مرغ بومی تخمگذار pdf
طرح توجیهی پرورش مرغ بومی
فروش جوجه مرغ
فروش جوجه مرغ بومی
فروش جوجه مرغ محلی
قیمت جوجه شترمرغ
فروش جوجه بوقلمون
فروش جوجه محلی
فروش جوجه مرغ بومی در اصفهان
خرید جوجه رسمی
فروش مرغ محلی

قیمت جوجه بوقلمون یک ماهه
جوجه بوقلمون محلی
فروش جوجه بوقلمون در شیراز
جوجه بوقلمون یک روزه
فروش جوجه بوقلمون اصفهان
فروش جوجه بوقلمون مشهد
فروش جوجه مرغ
فروش جوجه بوقلمون در تبریز
طرز تهیه جوجه کباب بوقلمون

قیمت جوجه شترمرغ
قیمت شترمرغ بالغ
قیمت جوجه شترمرغ در سال ۹۴
قیمت روز جوجه شتر مرغ
قیمت جوجه شترمرغ ۹۴
قیمت شترمرغ زنده
فروش جوجه شترمرغ اصفهان
غذای شترمرغ
قیمت گوشت شتر مرغ

قیمت شترمرغ بالغ
وزن شترمرغ بالغ
قیمت شترمرغ زنده
قیمت شترمرغ بالغ در سال ۹۴
قیمت شترمرغ در سال ۹۴
قیمت روز شترمرغ
قیمت شترمرغ پرواری
قیمت شترمرغ یک ساله
قیمت جوجه شترمرغ در سال ۹۴
قیمت روز شترمرغ زنده
قیمت شترمرغ زنده
قیمت روز گوشت شترمرغ
قیمت شترمرغ بالغ
قیمت گوشت شتر
قیمت گوشت شترمرغ
قیمت گوشت شترمرغ زنده
قیمت جوجه شترمرغ
فروش جوجه شترمرغ اصفهان
فروش جوجه شترمرغ مشهد
فروش جوجه بوقلمون اصفهان
قیمت جوجه شترمرغ
قیمت جوجه شترمرغ در سال ۹۴
قیمت شترمرغ بالغ
قیمت روز جوجه شتر مرغ
غذای جوجه شترمرغ
قیمت جوجه شترمرغ ۹۴
ای جوجه شترمرغ
غذای شترمرغ چیست
قیمت غذای شترمرغ
غذای اصلی شترمرغ
محل نگهداری شترمرغ
فروش خوراک شترمرغ
غذای شترمرغ در ایران
تغذیه شترمرغ پرواری
طرز تهیه خوراک شترمرغ
فروش جوجه اردک
فروش جوجه اردک در تهران
قیمت اردک زنده
فروش جوجه اردک گیلان
قیمت جوجه اردک یک روزه
قیمت اردک گوشتی
قیمت گوشت اردک
فروش اردک اسرائیلی
قیمت جوجه اردک پکنی
فروش جوجه اردک در تهران
قیمت اردک زنده
فروش جوجه اردک گیلان
قیمت اردک گوشتی
قیمت گوشت اردک
خریدار اردک
قیمت جوجه اردک پکنی
فروش اردک اسرائیلی
پرورش جوجه اردک
قیمت جوجه اردک پکنی
فروش جوجه اردک در تهران
قیمت اردک زنده
قیمت جوجه اردک یک روزه
فروش جوجه اردک گیلان
قیمت گوشت اردک
فروش اردک اسرائیلی
خریدار اردک
پرورش جوجه اردک
قیمت اردک گوشتی
قیمت اردک زنده
قیمت جوجه اردک
فروش جوجه اردک در تهران
قیمت غاز بالغ
فروش غاز
قیمت غاز زنده
قیمت گوشت اردک
اردک پکنی

قیمت جوجه اردک یک روزه
فروش جوجه اردک در تهران
قیمت اردک زنده
فروش جوجه اردک گیلان
قیمت اردک گوشتی
قیمت گوشت اردک
قیمت جوجه اردک پکنی
خریدار اردک
فروش اردک اسرائیلی
اریا منتخب
روش جوجه مرغ بومی مشهد
خرید مرغ بومی تخمگذار
قیمت مرغ تخمگذار
فروش جوجه مرغ بومی در اصفهان
قیمت جوجه یک روزه بومی
قیمت جوجه یکروزه بومی
مرغ جهادی
پرورش جوجه بومی
پرورش مرغ تخمگذار
اریا منتخب
خرید مرغ بومی تخمگذار
قیمت مرغ محلی تخمگذار
فروش مرغ بومی
فروش مرغ محلی
قیمت مرغ تخمگذار
پرورش مرغ بومی تخمگذار
پرورش مرغ تخمگذار در منزل
بهترین نژاد مرغ تخمگذار
پرورش مرغ محلی در خانه

بهترین نژاد مرغ تخمگذار
بهترین نژاد مرغ تخمگذار در ایران
فروش بهترین نژاد مرغ تخمگذار
مرغ نژاد لگهورن
مرغ لگهورن
نژادهای مرغ تخمگذار
نژاد مرغ مرندی
مرغ جهادی
مرغ لگرن
اریا منتخب
اریا منتخب
اریا منتخب
شترمرغ
۰۹۱۲۱۹۸۶۶۵۱-۰۲۱۸۸۴۳۳۱۹۶آریا منتخب
فروش جوجه شتر مرغ۱ ماهه، ۲ ماهه و ۳ ماهه به نرخ اتحاديه
فروش جوجه شترمرغ ۴، ۵، ۶ ماهه به نرخ اتحاديه
ارائه طرح توجيهي و مشاوره فني، بهداشتي و جيره نويسي به صورت رايگان
بازديد و نمونه برداري دوره اي از مزارع تحت پوشش
خريد پوست شترمرغ خام و كراس شده
خريد پر و شاه پرشترمرغ از مزارع

به نام خداوند جان و خرد کزین برتر اندیشه برنگذرد

پایگاه اطلاع رسانی آریا منتخب
در صورت اطلاعات بیشتر و يا درخواست به روز قيمتها……

،ariamp،اریا مپیwww.ariamp.comفروش جوجه بوقلمون فروش جوجه شترمرغ فروش جوجه مرغ گوشتی راس کاپ فروش جوجه بلدرچین فروش جوجه مرغ بومی

،ariamp،اریا مپیwww.ariamp.comفروش جوجه بوقلمون فروش جوجه شترمرغ فروش جوجه مرغ گوشتی راس کاپ فروش جوجه بلدرچین فروش جوجه مرغ بومی
اریا منتخب
فروش مستقیم و بدون واسطه جوجه یکروزه گوشتی نژاد راس
از معتبرترین کارخانه جوجه کشی آمل
کیفیت عالی و وزن گیری مناسب در دوره پرورش
ارسال به سراسر کشور
بارگیری از کارخانه جوجه کشی آمل
جهت رزرو جوجه یکروزه و واریز وجه با شماره
اریا منتخب
اریا منتخب۰۹۱۲۳۹۶۸۶۷۱
اریا منتخب
اریا منتخب فروش جوجه بوقلمون فروش جوجه شترمرغ
اریا منتخب
اریا منتخب فروش جوجه بوقلمون فروش جوجه شترمرغ

اریا منتخب فروش جوجه بوقلمون فروش جوجه شترمرغ

۰۲۱۸۸۴۳۳۱۹۶

*
*

5 − چهار =